بیماری‌های مربوط به چاقی و اضافه وزن

چاقی وضعیتی است که در آن فرد دارای مقدار مضر چربی بدن است که خطر ابتلا به چندین عارضه جدی سلامتی را افزایش می دهد. چربی اضافی بدن به استخوان ها و اندام ها فشار وارد می کند و باعث تغییرات پیچیده در هورمون ها و متابولیسم و ​​افزایش التهاب در بدن می شود.

افراد چاق دارای شاخص توده بدنی (BMI) 30 یا بالاتر هستند البته شاخص توده بدنی (BMI)  تنها یکی از معیارهایی است که برای تعریف چاقی استفاده می شود. خبر خوب این است که اضافه وزن و چاقی قابل پیشگیری هستند. برای رسیدن به این هدف، افراد می توانند انرژی دریافتی را از کل چربی ها محدود کنند و مصرف چربی را از چربی های اشباع به چربی های غیراشباع تغییر دهند. افزایش مصرف میوه و سبزیجات، و همچنین حبوبات، غلات کامل و آجیل؛ و کاهش مصرف قند را پیش بگیرند و سطح فعالیت بدنی خود را افزایش دهند (حداقل 30 دقیقه فعالیت منظم و با شدت متوسط ​​در روز).

داشتن یک عامل خطر مانند چاقی به این معنی نیست که شما به مشکلات سلامتی زیر مبتلا خواهید شد. اما شانس شما را برای ایجاد یک یا چند مورد از آنها افزایش می دهد. در اینجا چندین خطر چاقی برای سلامتی و کارهایی که می توانید برای پیشگیری یا مدیریت آنها انجام دهید، آورده شده است.

بیماری قلبی و سکته مغزی

چاقی یک عامل خطر اصلی برای بیماری قلبی است. این وضعیت خطر ابتلا به فشار خون بالا، حملات قلبی، نارسایی قلبی و آریتمی را افزایش می دهد. بیماری قلبی در افراد چاق شیوع بیشتری دارد. با گذشت زمان، رسوبات چربی ممکن است در شریان هایی که قلب را با خون تامین می کنند، جمع شود. شریان ها که باریک می شوند می توانند منجر به حمله قلبی شوند. افراد چاق دارای فشار خون بالاتر از حد نرمال، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، تری گلیسیرید و قند خون هستند که همگی در بیماری قلبی اثرگذار هستند.

چاقی همچنین می تواند خطر سکته مغزی و آسیب به رگ های خونی مغز را افزایش دهد و در بروز بیماری آلزایمر تاثیرگذار باشد.

فشارخون بالا

بافت چربی اضافی در بدن به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری نیاز دارد. رگ های خونی شما باید خون بیشتری را به بافت چربی اضافی گردش دهند. این بدان معنی است که قلب شما باید حتی سخت تر کار کند تا خون را در سراسر بدن پمپاژ کند. افزایش میزان گردش خون، فشار مضاعفی بر دیواره شریان‌های شما وارد می‌کند. این فشار اضافه فشار خون بالا نامیده می شود. با گذشت زمان، فشار خون بالا می تواند به قلب و عروق شما آسیب برساند.

دیابت نوع 2

چاقی یک عامل خطر اصلی برای دیابت نوع 2 است.  افراد مبتلا به چاقی حدود 6 برابر بیشتر در معرض قند خون بالا هستند. دیابت نوع 2 زمانی رخ می دهد که قند خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد که با گذشت زمان می تواند منجر به مشکلاتی مانند بیماری قلبی، آسیب عصبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی و مشکلات بینایی شود.

اگر چاق هستید، فقط از دست دادن 5 تا 7 درصد وزن بدن و انجام ورزش منظم و متوسط ​​شما را از ابتلا به این بیماری محافظت میکند.

بیماری کبد

افراد چاق ممکن است به بیماری کبد چرب یا استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) مبتلا شوند. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که چربی اضافی در کبد جمع شود. چربی اضافی می تواند به کبد آسیب برساند یا باعث رشد بافت اسکار شود که به عنوان سیروز شناخته می شود.بیماری کبد چرب معمولاً هیچ علامتی ندارد، اما در نهایت می تواند منجر به نارسایی کبد شود. تنها راه برای معکوس کردن یا مدیریت بیماری کاهش وزن، ورزش و اجتناب از نوشیدن الکل است.

سرطان

بین BMI و خطر ابتلا به برخی سرطان ها ارتباط وجود دارد. از آنجایی که سرطان یک بیماری واحد نیست، ارتباط بین چاقی و سرطان به اندازه سایر بیماری‌ها مانند بیماری قلبی و سکته واضح نیست. سرطان های روده بزرگ ، سینه (پس از یائسگی)، آندومتر (پوشش داخلی رحم)، کلیه و مری با چاقی مرتبط هستند. برخی از مطالعات همچنین ارتباط بین چاقی و سرطان های کیسه صفرا، تخمدان ها و پانکراس  و تیروئید را گزارش کرده اند.

استئوآرتریت

استئوآرتریت یک بیماری شایع مفصلی است که اغلب زانو ، لگن یا پشت را درگیر می کند. حمل وزن اضافی فشار بیشتری بر این مفاصل وارد می کند و غضروف (بافتی که مفاصل را متحرک می کند) که معمولاً از آنها محافظت می کند را، از بین می رود. کاهش وزن می تواند استرس زانوها ، باسن و کمر را کاهش دهد و ممکن است علائم آرتروز را بهبود بخشد .

نقرس

نقرس یک آرتریت التهابی است و زمانی اتفاق می افتد که اسید اوریک بیش از حد در خون شما وجود دارد . اسید اوریک اضافی می تواند کریستال هایی را تشکیل دهد که در مفاصل رسوب کرده و باعث درد می شود. نقرس در افراد چاق شایع تر است. در واقع، کالج آمریکایی روماتولوژی کاهش وزن را به عنوان بخشی از درمان نقرس در افراد چاق توصیه می کند. 

آپنه انسدادی خواب

آپنه انسدادی خواب، باریک شدن راه هوایی در طول خواب، یک بیماری تنفسی است که با چاقی مرتبط است. افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب هستند. به این دلیل است که آنها چربی بیشتری در اطراف گردن ذخیره می کنند و باعث کوچک شدن راه هوایی و خروپف می شود و بیماری قلبی و سکته مغزی را بیشتر کند.

 بیش از نیمی از افراد مبتلا به چاقی (حدود 45 درصد) به آپنه انسدادی خواب (OSA) مبتلا هستند. کاهش وزن می تواند به کاهش چربی گردن و کاهش خطر آپنه خواب کمک کند.

سنگ کیسه صفرا

کیسه صفرا ,صفرا تولید می کند، مایعی که به تجزیه غذایی که می خورید کمک می کند. گاهی اوقات اگر کلسترول بیش از حد در صفرا وجود داشته باشد، می تواند سفت شود و سنگ های دردناک را تشکیل دهد.

بیماری کیسه صفرا و سنگ کیسه صفرا در کسانی که اضافه وزن دارند بیشتر شایع است. کاهش تدریجی وزن می تواند به جلوگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا کمک کند. اما مراقب باشید. کاهش وزن خیلی سریع می تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد.

مسائل بارداری

زنان باردار دارای اضافه وزن یا چاقی بیشتر در معرض مقاومت به انسولین، قند خون و فشار خون بالا هستند. این می تواند خطر عوارض در دوران بارداری و زایمان را افزایش دهد، از جمله:

• دیابت بارداری
• پره اکلامپسی
• نیاز به زایمان سزارین
• لخته شدن خون
• خونریزی شدیدتر از حد طبیعی بعد از زایمان
• زایمان زودرس
• سقط جنین
• مرده زایی
• نقص های مغز و نخاع

در یک مطالعه، بیش از 60 درصد زنان با BMI 40 یا بیشتر در هنگام بارداری به یکی از این عوارض دچار شدند.

افسردگی

بسیاری از افراد مبتلا به چاقی افسردگی را تجربه می کنند. افراد مبتلا به چاقی اغلب ممکن است تبعیض را بر اساس اندازه بدن خود تجربه کنند. با گذشت زمان، این امر می تواند منجر به احساس غم و اندوه یا عدم عزت نفس شود. اگر چاقی هستید و علائم افسردگی را تجربه می کنید، از پزشک خود بخواهید که شما را به یک مشاور سلامت روان ارجاع دهد.

سخن آخر

کاهش 5 درصد از وزن بدن می تواند خطر ابتلا به چندین مورد از این بیماری ها از جمله بیماری قلبی و دیابت نوع 2 را کاهش دهد.ترکیبی از رژیم غذایی و ورزش می تواند به کاهش وزن در طول زمان کمک کند. نیازی به ایجاد تغییرات اساسی در سبک زندگی خود نیست. نکته کلیدی این است که ثابت قدم باشید و به انتخاب های سالم ادامه دهید. چند راه برای تغذیه سالم تر عبارتند از:

• نصف بشقاب خود را با سبزیجات پر کنید.
• غلات تصفیه نشده مانند نان سفید، ماکارونی و برنج را با غلات کامل مانند نان گندم کامل، برنج قهوه ای و بلغور جو دوسر جایگزین کنید.
• از منابع پروتئین بدون چربی مانند مرغ بدون چربی، غذاهای دریایی، لوبیا و سویا استفاده کنید.
• غذاهای سرخ شده، فست فودها و میان وعده های شیرین را حذف کنید.
• از نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه و آبمیوه خودداری کنید.
• از الکل اجتناب کنید.