مواد معدنی بدن چیست؟

مواد معدنی ضروری دسته ای از مواد مغذی هستند که برای حفظ سلامت بدن حیاتی اند. آنها نقش های عملکردی متعددی را در سلول های انسان از نظر فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ایفا می کنند. مواد معدنی توسط سیستم های اندام بدن برای رشد، نمو، حرکت، تولید انرژی، استفاده و حفظ هموستاز داخلی استفاده می شود. مواد معدنی ضروری بر اساس غلظت مورد نیاز برای عملکرد طبیعی بدن به دو گروه اصلی تقسیم می شوند: ماکرومینرال ها و مواد معدنی کمیاب. یک رژیم غذایی متعادل تمام مواد معدنی ضروری مورد نیاز برای حفظ سلامتی را فراهم می کند. در صورت عدم کفایت رژیم غذایی برای برآوردن نیازهای معدنی، ممکن است مکمل ها نیز مصرف شوند.

نقش مواد معدنی در بدن

• وظیفه ساختمانی را می‌توان یک نقش مهم مواد معدنی در بدن دانست. چراکه استحکام اسکلت بدن به وجود ترکیبات کلسیم و فسفر نامحلول در استخوان‌ها و دندان‌ها بستگی دارد.
• یکی از نقش‌های مواد معدنی در بدن وظیفه عملکردی و حفظ تعادل داخلی آن است. سدیم و پتاسیم مهم‌ترین الکترولیت‌های بدن می‌باشند که در حفظ پتاسیم، انتقال امواج عصبی، آهنگ ضربان طبیعی قلب و تعادل اسید- باز نقش مهمی بر عهده‌دارند.
• وظیفه کمکی در تنظیم سوخت‌وساز سلولی از نقش‌های مواد معدنی در بدن است. همچنین نقش مشارکت در ساختمان آنزیم‌ها و هورمون‌هایی که فعالیت سلول را تنظیم می‌کنند را نیز بر عهده دارد. گوگرد و روی در ساختمان انسولین، ید در ساختمان تیروکسین و کبالت در ساختمان B12 ازجمله عناصر معدنی شرکت‌کننده در ساختمان هورمون‌ها و ویتامین‌ها هستند.

13 ماده معدنی ضروری

سیزده ماده معدنی ضروری که برای سلامتی مناسب اند وکمبود آنها منجر به شرایط بحرانی می شود.

1. کلسیم: کلسیم استخوان ها و دندان های قوی می سازد و به انقباض عضلانی، لخته شدن خون، انتقال عصبی، سیگنال دهی سلولی و تنظیم متابولیسم کمک می کند. کمبود کلسیم باعث شکننده شدن استخوان و شکستن آسان آن می شود .

شیر و محصولات لبنی، بادام هندی، خرما، کلم بروکلی، جعفری و سبزیجات منابع خوبی از کلسیم رژیمی هستند.

2. سدیم: سدیم به انقباض ماهیچه ها کمک می کند، تکانه های عصبی را هدایت می کند و تعادل مایعات را در بدن کنترل می کند.

منبع اصلی سدیم در رژیم غذایی نمک خوراکی است. با این حال، نمک باید در حد اعتدال مصرف شود.

3. پتاسیم: پتاسیم نقش مهمی در حفظ تعادل مایعات، انقباض عضلانی و هدایت تکانه های عصبی دارد. از سلامت مغز حمایت می کند و خطر سکته مغزی را کاهش می دهد .پتاسیم پایین باعث نامنظم شدن ضربان قلب،  ورم، آسیب مغزی و غیره می شود.

 موز، سیب زمینی شیرین، آووکادو، چغندر و خرما منابع غنی پتاسیم هستند.

4. کلرید: کلرید در ارتباط با سدیم تعادل طبیعی مایعات را در بدن حفظ می کند و در تشکیل اسید هیدروکلریک (اسید معده) برای هضمو حفظ خنثی الکتریکی در بدن استفاده می شود.

 نمک، گوجه فرنگی، کرفس و کاهو منابع غنی کلرید هستند.

5. منیزیم: منیزیم به عنوان یک کوفاکتور در چندین واکنش آنزیمی عمل می کند و برای سنتز اسید دئوکسی ریبونوکلئیک (DNA) و یک آنتی اکسیدان، گلوتاتیون مورد نیاز است. سبزیجات برگ سبز، حبوبات، آجیل، دانه ها و غلات کامل، منیزیم رژیم غذایی را تامین می کنند.
6. فسفر: فسفر به ساخت و ترمیم استخوان ها و دندان ها و عملکرد اعصاب کمک می کند ، و ماهیچه ها را منقبض می کند. کمبود فسفر منجر به بیماری های استخوانی و محدودیت رشد در کودکان می شود.

گوشت، مرغ، لوبیا، آجیل، دانه ها و محصولات لبنی منابع غنی فسفر هستند.

7. ید: ماده معدنی مورد استفاده برای تولید هورمون های تیروئید است. برای متابولیسم بدن و رشد جسمی و ذهنی لازم است. کمبود فسفر منجر به اختلال در رشد کودکان و اختلالات متابولیک مانند گواتر و مشکلات روانی می شود و بر سلامت قاعدگی ومسائل مربوط به بارداری تاثیر می گذارد. نمک خوراکی یددار منبع اصلی است .
8. آهن: در تشکیل هموگلوبین که اکسیژن را در خون حمل می کند استفاده می شود کمبود آهن می تواند منجر به هیپوکسی سلولی (کاهش اکسیژن) و مرگ سلولی شود. سبزیجات برگ سبز و گوشت هایی مانند گوشت گاو و مرغ منابع غنی آهن هستند.
9. روی: این ماده معدنی به تقسیم سلولی، ایمنی و بهبود زخم کمک می کند. سطوح پایین روی سیستم ایمنی را مختل می کند.

صدف، گوشت قرمز، مرغ، لوبیا، آجیل و غلات کامل مقادیر زیادی روی را تامین می کنند.

10. مس: مس به تولید انرژی و تسهیل جذب آهن از روده کمک می کند.  

شکلات جگر ، صدف و غلات سبوس گندم منابع غنی مس هستند.

11. منگنز: منگنز نقش مهمی در تجزیه پروتئین، کربوهیدرات و کلسترول و تقسیم سلولی دارد. همراه با ویتامین Kبه لخته شدن خون کمک می کند.

غلات کامل، آجیل، سویا و برنج سرشار از منگنز هستند.

12. گوگرد: گوگرد دارای خواص ضد باکتریایی است و به مبارزه با باکتری های مولد آکنه در پوست کمک می کند. همچنین آسیب DNA را ترمیم می کند.

غذاهای دریایی و حبوبات، به ویژه سویا، لوبیا سیاه و لوبیا چشم بلبلی منابع غنی گوگرد هستند.

13. سلنیوم: سلنیوم به جلوگیری از آسیب اکسیداتیو به سلول ها کمک می کند. همچنین برای متابولیسم هورمون تیروئید بسیار مهم است.

 آجیل برزیلی، غذاهای دریایی و گوشت ارگانیک منابع خوبی از سلنیوم هستند.

کمبود مواد معدنی در بدن به چه معناست؟

بدن انسان مقدار متفاوتی از هریک از مواد معدنی نیاز دارد. کمبود مواد معدنی به آهستگی اتفاق می‌افتد و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. افزایش نیاز بدن به مواد معدنی، کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی و مشکلات در جذب مواد معدنی ازجمله این دلایل هستند. کمبود مواد معدنی می‌تواند منجر به انواع مشکلات جسمی مانند تضعیف استخوان‌ها، خستگی و بی‌حالی مفرط و ضعف سیستم ایمنی شود. شایع‌ترین مواد معدنی که کمبود آنها موجب بروز مشکلات سلامت می‌شوند شامل کلسیم، آهن، منیزیم، پتاسیم و روی هستند.

آیا مواد غذایی برای دریافت مواد معدنی مورد نیاز بدن کافی است؟

مواد معدنی ضروری زمانی که از مواد غذایی به دست می آیند بسیار قوی هستند. اما اگر با کمبودهای شدید دست و پنجه نرم می کنید، ممکن است نیاز به مصرف مکمل داشته باشید. در حقیقت ، مکمل ها همانطور که از نام آن پیداست یک تکمیل کننده است و نمی توانند جایگزینی برای مواد غذایی باشند. وقتی صحبت از مکمل های غذایی می شود منظور مکمل هایی است که علاوه بر رژیم غذایی منظم شما، مصرف می شود. اکثر محصولات مکمل های غذایی ، عصاره گیری از گیاهان ، حیوانات یا ممکن است از آنزیم های سنتز شده ای باشد که بدن نمی تواند به تنهایی ایجاد کند.

 توصیه می شود برای  مصرف هر گونه مکمل غذایی به خصوص برای مصرف کودکان خود، قبل از تصمیم گیری با پزشک خود مشورت فرمایید و از عوارض و تداخلات دارویی این محصولات آگاهی کامل به دست آورید.